Yoğunluk Konu Anlatımı

6. Sınıf 4. Ünite 2. Bölüm yoğunluk konu anlatımında düzgün ve düzgün olmayan cisimlerin hacimlerini hesaplamayla beraber, kütleyi ölçerek bu bilgiler ile yoğunluk hesaplayacağız.

KÜTLE

  • Her maddenin belirli bir kütlesi vardır.
  • Kütle eşit kollu terazi ile ölçülür.
  • Kütle birimi olarak kilogram(kg) ya da gram(g) kullanılır.
  • Kütleyi “m” sembolü ile gösteririz.

ÖRNEK:

Taşın kütlesini hesaplama

Yukarıda eşit kollu terazinin bir tarafına taş koyduğumuzda bunu dengede tutan kütle 200 gram ise bu taşın kütlesi 200 gramdır.

HACİM HESAPLAMA

1 – Düzgün şekilli cisimlerin hacimlerini hesaplamak için 3 ayrıtı bilmemiz lazım.

2 – Bu 3 ayrık eni, boyu ve yüksekliğidir.

3 – Bu 3 ayrıtı çarptığımız zaman cismin kapladığı alanı yani hacmini buluruz.

ÖRNEK:

Küp

Her bir ayrıtı 5 cm olan küpün hacmini bulalım.

Hacim(V)= 5 cm x 5 cm x 5 cm = 125 cm3 olarak bulunur.

ÖRNEK:

Dikdörtgen yoğunluğu

Eni 2 cm, boyu 5 cm ve yüksekliği 10 cm olan kutunun hacmini bulalım.

Hacim(V)= 2 cm x 5 cm x 10 cm = 125 cm3 olarak bulunur.

Belirli bir şekli olmayan cisimlerin yoğunluğunu hesaplama

  • Şekli düzgün olmayan cisimlerin hacmini hesaplamada sıvılardan yararlanırız.
  • Sıvıların hacimleri kadar yer değiştirmesi özelliğinden yararlanılarak taş gibi cismin hacmini hesaplarız.

Taşın yoğunluğu

  • Yukarıda dereceli silindirde 100cm3 su vardır. Su içerisine taş attığımızda suyun hacmi 160cm3 olduğuna göre taşın hacmi 160 – 100 = 60 cm3 olacaktır.

YOĞUNLUK HESAPLAMA

  • Yoğunluk, bir cismin birim hacmindeki kütle miktarıdır.
  • Yoğunluk “d” ile gösterilir.
  • Yoğunluk hesaplama
  • Örneğin yoğunluku 5 g/cm3 olan cisim 1 cm3‘ünde 5 gram madde bulunmaktadır.

ÖRNEK:

Yoğunluk örneği 1

Yukarıda 270 gram olan bir küpün yoğunluğunu hesaplayınız.

Yoğunluk örnek çözümü 1

Yorum olarak bu küpün 1 cm3‘ünde 10 gram madde bulunmaktadır diyebiliriz.

YOĞUNLUK GRAFİĞİ

  • Yoğunluk ile ilgili kütle-hacim grafiklerini hesaplamalar yaparak yorumlayacağız.

Yoğunluk grafiği 6. sınıf

YOĞUNLUK AYIRT EDİCİ BİR ÖZELLİKTİR

  • Her maddenin yoğunluğu birbirinden farklıdır.
  • Yani 1 cm3 hacmindeki bir kutuya farklı maddeler eklediğimizde her birinin kütleleri farklı olacaktır. Bunun sebebi cisimlerin yoğunluklarının farklı olmasıdır.
Maddeler Yoğunluk(g/cm3)
Su 1 g/cm3
Ayçiçek yağı 0,92 g/cm3
Benzin 0,7 g/cm3
Mazot 0,85 g/cm3
Çinko 7 g/cm3
Demir 7,8 g/cm3
Alüminyum 2,7 g/cm3
Altın 19,3 g/cm3
Civa 13,6 g/cm3
  • Tabloda verilen farklı maddelerin yoğunlukların birim hacim yani 1 cm3 hacmindeki kütleleri birbirinden farklıdır.
  • Örneğin 1 cm3 hacmindeki bir altın 19,3 gram gelecek iken su 1 gram gelecektir.

SUYUN GÜNLÜK YAŞAMDA ÖNEMİ

  • Bir cisim sıvı halden katı hale geçtiğinde hacmi artarken suyun tüm sıvılardan farklı olarak hacmi artar.

Suyun donması 6. Sınıf

  • Ağzına kadar su dolu bir şişe derin dondurucuda buz haline geldiğinde hacmi artarak genişler ve şişe çatlar. Bu suyun diğer sıvılardan farklı olarak donduğunda hacminin arttığını gösterir.
  • Su buz haline geçerken kütlesi değişmediği fakat hacminin artması sebebi ile yoğunluğu azalır. Yani buzun yoğunluğu sudan küçük olur ve buz suda yüzer.

Buzun suda yüzmesi