7. Sınıf 2. Ünite Mitoz Bölünme Konu Anlatımı. Bu derste mitoz bölünmenin hangi hücrelerde görüldüğünü, mitoz bölünme sonucu kaç hücrenin meydana geldiği ve meydana gelen hücrelerdeki kromozom sayısının değişimini öğreneceğiz. Mitoz bölünme tüm canlılarda gerçekleştiği için ister tek hücreli ister çok hücreli canlılar için son derece önemlidir.
MİTOZ BÖLÜNME
- Tüm canlılar büyümek ya da çoğalmak için bölünmek zorundadır. Bu bölünme sırasında belirli olaylar gerçekleşmekte ve sonuçta ortaya yeni hücreler çıkmaktadır.
- Mitoz bölünme tek ve çok hücreli canlıların hepsinde görülmektedir.
- Mitoz bölünme ile birbirinin aynısı iki yeni hücre oluşur yani hücrenin fotokopisini çekmiş denilebilir.
- Birbirinin aynısı iki hücre oluştuğu için kalıtsal çeşitlilik gözlenmez.(Tırnak hücresinde mitoz bölünme gerçekleştiğinde aynı yapıda tırnak uzamaktadır.)
Mitoz bölünmenin amacı nedir?
- Mitoz bölünme tek hücrelilerde bölünerek çoğalmayı sağlar.
- Çok hücreli canlılarda mitoz bölünme canlının büyümesini sağlar.
- Mitoz bölünme çok hücreli canlılarda yaraların iyileşmesinde de görevlidir.
Mitoz Bölünme hangi hücrelerde görülür?
- Mitoz bölünme vücut hücrelerinde görülür.(Vücut hücreleri kemik, saç, tırnak, deri gibi vücudun tüm hücreleri olarak sayılabilir)
Mitoz bölünme sonrası kromozom sayısı nasıl değişir?
- Mitoz bölünme ile yeni oluşan hücrenin kromozom sayısı aynıdır yani kromozom sayısı değişmez.
- İnsanlarda kromozom sayısı 46’dır ve vücut hücrelerimiz mitoz bölünme geçirdikten sonra yine 46 olarak kalacaktır.
MİTOZ BÖLÜNMENİN AŞAMALARI
- Mitoz bölünme iki aşamada gerçekleşmektedir.
- Mitoz bölünmede önce çekirdek bölünmesi daha sonra ise sitoplazma bölünmesi gerçekleşecektir.
A – Hazırlık Aşaması
- Hücre, mitoz bölünme geçirmeden önce bölünmeye hazırlık yapar.
- Bölünmeden önce DNA eşlenerek DNA sayısını iki katına çıkarır ve organellerin sayısı artar.
- Enerji üretimi ve tüketimi hızlanır.
B – Çekirdek Bölünmesi
1. Aşama: İlk aşamada kromozomlar oluşur. Kromozomlar, DNA’nın kendini eşlemesi sonucu oluşan ve kardeş kromatit adı verilen, genetik yapısı tamamen
aynı olan yapılardan meydana gelir. Kromozomlar, bu sırada oluşan iğ ipliklerine tutunur.
2. Aşama: Kromozomlar hücrenin ortasına dizilir bu ortada dizilme kromatitlerin kutuplara eşit sayıda ayrılarak kromozom sayısının aynı olmasını sağlamaktadır.
3. Aşama: Hücre ortadan boğumlanmaya başlar. Kardeş kromatitler iğ iplikleri sayesinde farklı kutuplara çekilir.
4. Aşama: Daha önceki evrelerde DNA’nın eşlenmesi sonucu iki kardeş kromatitlerden oluşan kromozomların, hücrelere eşit dağılımı tamamlanır. Kardeş kromatitlerden her biri ayrı hücrelere geçtiği için oluşan yeni hücrelerin genetik yapıları birbirinin tamamen aynısıdır.
5. Aşama: Boğumlanmanın tamamlanmasıyla iki yeni hücre oluşur. DNA miktarı bölünme öncesinde iki katına çıkıp sonra tekrar yarıya indiği için hücrelerin DNA miktarı ve kromozom sayısı baştaki ana hücreyle aynı olur.