7. Sınıf 1. Ünite 2. Bölüm Güneş Sistemi Ötesi: Gök Cisimleri Konu Anlatımı
GÖKCİSİMLERİ
Dünya dışında yani uzayda bulunan yıldız, gezegen, galaksi, uydu, meteor ve astreoitler birer gök cisimleridiri.
1 – YILDIZLAR
- Gök yüzünde ısı ve ışık yayan devasa büyüklükteki gök cisimleridir.
- Yıldızlar oluşmadan önce nebula yani bulutsu durumundadırlar.
- Nebulalar uzayda yoğunlaşmış gaz ve toz bulutlarıdır. Yıldızlar bu bölgelerde ortaya çıkar.
- Bulutsuların sarmal, küresel, karanlık gibi çeşitleri vardır.
Yıldızların oluşumu
- Yıldızlar oluşumu öncesi nebula yani bulutsu durumundadır.
- Bulutsular, patlamalar ile başlar ve sonrasında bu bölgeler çökerek ısınır ve sonrasında küçük parçalara ayrılır.
- Her bir parça yıldızı oluşturur ve bu parçaların büyüklük ve küçüklüğüne göre yaşam döngüsü değişir.
- Küçük yıldızlar genişleyerek kızıl dev oluştururken, büyük yılzdızlar süper devi oluşturur.
- Dünya’mızın etrafında dolandığı Güneş küçük yıldızdır ve kızıl deve dönüşecek ve sonunda Beyaz cüceye ulaşacaktır.
- Büyük yıldızlar enerjisi bittiğinde nötron yıldızı ya da kara deliği oluşturur.
Yıldız Çeşitleri
- Gökyüzündeki yıldızlar aynı parlaklı ve büyüklükte görünmesinin sebebi yıldızların bize çok olmasıdır.
- Gece gördüğümüz gökyüzündeki yıldızlar farklı büyüklük ve sıcaklıklardadır.
- Yıldızlar mavi renkte ise çok sıcak, sarı olanlar daha az sıcak, kırmızı olanlar ise en düşük sıcaklıktadır.
- Dünya’mızı aydınlatan ve ısıtan Güneş, sarı renkli bir yıldızdır. Güneş’in yüzey sıcaklığı yaklaşık 5.500 °C tur.
- Yıldızlar grup şeklinde göründüklerinde “Takım yıldızı” adı verilir.
- Takım yıldızları aynı özellik ve büyüklüğüne göre değil, sadece Dünya’dan bakıldığında hangi cisme benzediğine göre sınıflandırılmıştır.
Galaksi
- Bir gök ada ya da galaksi içerisinde milyonlarca yıldız, gezegen, bulutsu ve uydunun bir araya gelmesiyle oluşur.
- Galaksiler sarmal, eliptik ve düzensiz olarak sınıflandırılmıştır.
- Sarmal galaksi: Merkezinden çevreye doğru kollar vardır. Dünyamızın içinde bulunduğu samanyolu galaksisi de sarmal galaksidir.
- Eliptik galaksi: Bu galaksilerin kolları yoktur, oval şekildedir.
- Düzensiz galaksi: Belirli bir biçime sahip olmayan galaksilerdir.
Evren ve Uzay
- Evren, Dünyamızında içinde bulunduğu sonsuz boşluktur.
- Uzay ise Dünyamız haricindeki kısımdır.
Evrenin oluşumu (Big Bang)
- Evrenin oluşumu hakkında birçok teori vardır. Bu teorilerin en geçerli olanı büyük patlamadır.
- Büyük patlamaya göre evren büyük bir patlamadan sonra bugünkü şeklini almıştır.
- Bilim insanları yıllardır yaptığı araştırmaları ile evrenin %10unu bile keşfedememiştir.