6. Sınıf 2. Ünite 1. Bölüm Destek ve Hareket Sistemi Konu Anlatımı
Destek ve Hareket Sistemi
- Destek ve Hareket sistemi vücudu dik tutan ve hareketi sağlayan organlar bütünüdür.
- Vücudumuzu dik ve şekil veren olarak Destek, bu destek sisteminin hareket etmesini sağlayana Hareket sistemi adı verilir.
- Destek ve hareket sistemi iskelet, eklemler ve kaslar olmak üzere 3 gruba ayrılır.
1 – İSKELET
- Farklı şekil ve uzunluktaki kemikler birleşerek iskeleti oluştururlar.
- İskeletler vücuda şekil verir, önemli organları korur, kaslarla beraber vücudun hareket etmesini sağlar gibi birçok görevi vardır.
- İskelet sistemindeki kemikler kan hücreleri üretirler.
- Vücudumuz için gerekli olan bazı mineralleri depo eder.
- İskelet üzerindeki kemikler uzun, kısa ve yassı kemik olmak üzere 3 gruba ayrılır.
A – Uzun Kemikler
- Boyları enlerine göre fazla olan kemiklerdir.
- Uyluk kemiği, ön kol kemiği, pazı kemiği, kaval kemiği, baldır kemiği, el ve ayak parmak kemikleri uzun kemiklere örnektir.
B – Kısa Kemikler
- Eni boyuna yakın olan kemiklerdir.
- El ve ayak bileklerindeki kemikler ve omurlardaki omur kemikleri kısa kemiklere örnektir.
C – Yassı kemikler
- Yassı şekildeki kemiklerdir.
- Kafatası, leğen, kaburga, kürek kemikleri yassı kemiklere örnektir.
KIKIRDAK:
- Kemiklere göre kısmen daha yumuşak ve esnek olan yapıdır.
- Kıkırdaklar uzun kemiklerin uç kısmında bulunarak kemiğin boyca uzamasını sağlar.
- Kıkırdaklar eklem yerlerinde bulunarak esnek yapısı sayesinde sürtünmeyi önler.
- Soluk borusu, burnumuzda ve kulağımız gibi yerlerde kıkırdaklar bulunur.
2 – EKLEMLER
- Kemiklerin birbirine bağlandığı olduğu kısımlardır.
- Eklemler hareket yeteneklerine göre oynar, yarı oynar ve oynamaz eklem olmak üzere 3 gruba ayrılır.
A – Oynar Eklemler
- Hareket yeteneği en fazla olan eklemlerdir.
- Eklem boşluklarında eklem sıvısı vardır ve bu sıvı hem hareketi kolaylaştırır hem de kemikler arasındaki sürtünmeyi azaltır.
- Oynar eklemler kol ve bacak bölgelerinde yani hareketin fazla olduğu yerlerde bulunur.
B – Yarı Oynar Eklemler
- Hareket yeteneği oynar eklemlere göre daha sınırlı olan eklemlerdir.
- Yarı oynar eklemler bel, sırt ve boyun omurlarında sınırlı hareketler yapılmasını sağlar.
C – Oynamaz eklemler
- Hareket yeteneği nerede ise yok denecek kadar az olan eklemlerdir.
- Kemikler birbirine çok sıkı şekilde bağlanmaktadır.
- Kafatası ve kuyruk omurlarında bulunur.
3 – KASLAR
- Vücudun kemik ve eklemlerle birlikte hareketini sağlayan kısmıdır.
- Kaslar kasılıp gevşeme hareketi ile hareketi sağlar.
- Kaslar çizgili, düz ve kalp kası olmak üzere üç gruba ayrılır.
A – Çizgili kaslar
- İskelet kasları da denilen çizgili kaslar kırmızı renkte kaslardır.
- Çizgili kaslar istemli hareket eden kaslardır.
- Çizgili kaslar istenildiğinde hızlı çalışır fakat bu hızlı çalışması sonucu çabuk yorulurlar.
- Çizgili kaslar yoğun hareketin olduğu kol ve bacak kaslarında bulunur.
- Çizgili kaslar çiftler halinde ve zıt olarak çalışarak hareketi sağlar.
B – Düz kaslar
- İç organlarda bulunan kaslardır.
- İstemsiz hareket eden kaslardır.
- Düz kaslar yavaş, düzenli yani ritmik çalışır bu sebeplede yorulmazlar.
- Beyaz renkli kaslardır.
C – Kalp kası
- Kalp kası yapı olarak çizgili kastır ve bu sayede güçlü kan pompalama işini yapar.
- Kalp kası yapı olarak çizgili kas olsa da istemsiz çalıştığı için çalışma yönünden düz kaslara benzer.
- Kalp kası hızlı, ritmik ve yorulmadan çalışmaktadır.